TURBO - zespół powstał w 1980 roku w Poznaniu na gruzach hard rockowej grupy HEAM, z której wywodzili się pierwsi członkowie: Tomczak, Hoffmann i Anioła, wsparci wokalistą W. Sowulą. Z nim zostały nagrane pierwsze (nie najlepsze niestety) utwory, które znalazły się na singlu [1]. Zespół prezentował wtedy muzykę hard rockową. W 1980 roku zagrał na Międzynarodowej Wiośnie Estradowej w Poznaniu oraz dostał zaproszenie do Jarocina, ale tam nie pojechał. Pod koniec tego samego roku Sowulę zastąpił P. Krystek, z którym nagrano kolejne utwory - w tym pierwszy przebój „Fabryka Keksów” autorstwa Z. Hołdysa. Zespół zdążył zaprezentować się podczas festiwalu Rock Arena’81 i przeszedł poważną reorganizację. W składzie zostali tylko Hoffmann i Anioła (odszedł założyciel TURBO - Tomczak, dzięki czemu naturalnym liderem został Hoffmann), a grupę zasilił m.in. młody wokalista G. Kupczyk, który na długie lata stał się jej znakiem rozpoznawczym. W 1982 roku TURBO zagrało w końcu w Jarocinie, a także pojechało w trasę z Józefem Skrzekiem i REPUBLIKĄ. Już wtedy grupa miała w repertuarze jeden z największych przebojów w historii polskiego rocka - balladę „Dorosłe Dzieci”. Płyta [2] ukazała się w 1983 roku. Przeważała na niej muzyka spod znaku heavy metalu w stylu IRON MAIDEN („Szalony Ikar” najlepszym przykładem). Mimo sporej popularności utworu tytułowego, album nie odniósł chyba spodziewanego sukcesu. Wkrótce zespół nagrał materiał na płytę łagodniejszą w stylu AC/DC, a sami muzycy podobno poskracali włosy! Na szczęście nikt nie podjął się wydania tej płyty, choć niektóre nagrania pojawiały się potem sporadycznie na różnych kompilacjach zespołu i wznowieniach.
W 1985 roku powróciło „stare, dobre” TURBO serwując znowu klasyczny heavy metal. Płyta [3] zawierała kilka kolejnych przebojów, jak choćby tytułowy „Smak Ciszy”, balladę „Jaki Był Ten Dzień”, często śpiewaną przy... ogniskach, ale też drapieżne „Cały Czas Uczą Nas” i „Już Nie z Tobą”. Dobre przyjęcie albumu sprowokowało organizatorów festiwalu Rock Arena’85 do ponownego zaproszenia grupy, dzięki czemu mogła się ona zaprezentować u boku zagranicznych gwiazd, czyli PRETTY MAIDS i HANOI ROCKS. Prawdziwe uznanie fanów heavy metalu muzycy zaskarbili sobie dopiero w 1986 roku wypuszczając swoją trzecią płytę. [4] stała się jedną z najważniejszych pozycji wszechczasów w historii polskiego heavy metalu, stawiając sam zespół w jednym rzędzie z TSA i KATEM w trójce najlepszych metalowych kapel lat osiemdziesiątych. Pociągnęło to za sobą zaproszenia na festiwale Metalmania’86 i Rockowisko’86. W 1987 roku zespół pojawił się na nastepnej edycji Metalmanii, grając m.in. z RUNNING WILD, OVERKILL i HELLOWEEN, by wkrótce zaskoczyć kolejnym świetnym albumem. [5] zawierał już thrash metalową muzykę najwyższych lotów, więc nie zdziwiło też nikogo zainteresowanie Noise Records (w tamtym czasie m.in.: CELTIC FROST, CORONER, HELLOWEEN, KREATOR, RUNNING WILD, TANKARD...), prawdziwego potentata na europejskim rynku wydawniczym. Potwierdziły to m.in. świetny występ w Jarocinie’87 oraz dobre przyjęcie podczas pierwszej trasy po Czechosłowacji (’87). W prasie zagranicznej („Kerrang”, „Metal Hammer”) pojawiły się też porównania do wschodzącej gwiazdy z Brazylii - SEPULTURY. W roku następnym grupa zagrała podczas trzeciej edycji Metalmanii i w Jarocinie. Po raz drugi pojechała też na miesiąc do Czechosłowacji, a potem skorzystała z zaproszenia grupy KREATOR na odbycie wspólnego tournee na Węgrzech. Jeszcze w 1988 roku wyszła koncertowa płyta [6], bedąca zapisem występu z Metalmanii’87. Płyta ugruntowała wysoką pozycję zespołu nie tylko w Polsce, ale brak dyspozycyjności przez ciągłe problemy z paszportami doprowadził do zerwania kontraktu z Noise. Tym samym nie doszło do pierwszych wspólnych koncertów ze SLAYEREM i SEPULTURĄ. Na szczęście muzycy nie poddali się i już w 1989 roku wyszedł kolejny album TURBO - [8], wydany w Polsce przez Polskie Nagrania, natomiast zagraniczną dystrybucją zajęło się włoskie Metamaster („Epidemic”).
Kapeli nie ominęły zmiany personalne - odszedł Rutkiewicz (jego miejsce zajął wówczas gitarzysta Łysów), a doszedł Friedrich. Po jakimś czasie jednak doszło do większego rozłamu: wyrzucono Kupczyka, a ten pociagnął za sobą Łysowa (razem założyli CETI). Z oryginalnego składu pozostał jedynie Hoffmann, ale jego rola w zespole została mocno ograniczona. To „nowe” TURBO pojawiło się w filmie Andrzeja Szczygła „Red Intershow”. Zespół zagrał na festiwalu Jarocin’90, a na potrzeby wytwórni Under One Flag zrealizował album [9]. Muzyka na nim zawarta była mieszanką death/thrash metalu, której maniax chyba nie do końca zaakceptowali. Band szykował się do europejskiej trasy z EXODUSEM (46 koncertów!), ale z nigdy nie wyjaśnionych przyczyn do tego tournee nie doszło, za to w 1991 roku TURBO zagrało trzy koncerty z „wielką” już wtedy SEPULTURĄ. Po ostatnim z nich kapela się posypała, ale Hoffmann sformował jeszcze raz nowy skład i nagrał płytę [11], wydaną w kmiołkowym Carnage. W latach 1992-94 kilka razy próbowano reaktywować oryginalny skład, ale udało się to dopiero w 1995 roku na potrzeby koncertu Back To School w Poznaniu. Doskonałe przyjęcie kilku tysięcy fanów sprowokowało powrót kapeli na początku roku następnego. Wkrótce zarejestrowano koncert „Giełda - Live”, który jednak nie został wydany oficjalnie. TURBO grało sporadyczne koncerty przez kilka lat, a stan ten przełamały dwie duże imprezy: Metalmania’99 oraz Thrash’em All Fest’2000. Niebawem kapela wyruszyła na trasę po kraju w towarzystwie VADERA, a w 2001 roku ukazał się na rynku album [16], który był wielkim powrotem TURBO do heavy metalu! Płyta zgarnęła kilka nagród, m.in. dostała nominację do „Fryderyków’2002” i została „płytą roku 2001” w „Metal Hammerze”. W 2003 roku w poznańskim klubie „Blue Note” zarjestrowano koncert akustyczny, dodany w formie bonusa do wydanego w następnym roku albumu [17] (w 2009 roku koncert ten wydany został jako samodzielna pozycja [21]). Płyta [17] była powrotem do jeszcze wcześniejszych, hard rockowych czasów i oczywiście także zbierała laury (wg czasopisma „Gitara i Bas” została uznana najlepszą płytą gitarową za rok 2005). Obchody dwudziestopięciolecia zespołu uczczono świetnym występem na Metalmanii’2005, który z licznymi bonusami został wydany na DVD [18]. TURBO pojawiło się też na Festiwalu Jedynki Sopot’2005, wykonując „Dorosłe dzieci” w towarzystwie orkiestry W. Pieregorólki. W międzyczasie ostatni album grupy doczekał się wersji angielskojęzycznej [19]. Smutne wieści z obozu zespołu doszły niestety po trasie „Metal Marathon’2007”, po której odszedł Kupczyk. Jego miejsce zajął T. Struszczyk. Zrealizowaną już z nim płytą [23], formacja udowodniła swoją wysoką formę, co potwierdziły kolejne pozycje w dyskografii.
Hoffmann dla TURBO zrezygnował z gry w orkiestrze Zbigniewa Górnego. Poza tym współpracował z HOT PROJEKT, NON IRON, SZAFIRAMI, CZEROWNYMI GITARAMI, a także ciagnął karierę solową i pogrywał w SIR.SAW. Struszczyk był wokalistą w PATHOLOGY, Bobkowski grał u Hoffmanna, w MERITHUM i HAMER. Rutkiewicz zaliczył GOTHAM, DOCTRINE X, oraz gościnny występ z KREATOR na trasie po Węgrzech, a Jokiel był gitarzystą AION. Założyciel zespołu Henryk Tomczak grał również w grupach IZOTOP, STRESS, a po odejściu z TURBO założył NON IRON. Pierwszy perkusista W. Anioła dołączył do kapel KLINCZ i LOMBARD. W LOMBARDZIE (poza tym w KOMBI i ANTYKWARIAT JAZZ QUINTET) perkusistą był również Pahl. Nieżyjący od 2012 roku Krystek śpiewał w zespole ARES. Jego następca - Kupczyk - śpiewał w projektach LAST WARRIOR i PANZER X, a z ESQARIAL nagrał płyte „Klassika”. Ponadto ciągnął też karierę solową, a z Łysowem występował w CETI i NON IRON. Friedrich, Goehs, Olszewski i Kaczmarek tworzyli razem CREATION OF DEATH. Pierwszy przez lata był podporą ACID DRINKERS, potem grywał z KAZIKIEM NA ŻYWO, FLAPJACKIEM, 2TM2,3 oraz „pływał” z ARKĄ NOEGO. „Litza” razem z Krzyżaniakiem grał też w LUXTORPEDZIE. „Krzyżyk” z kolei bębnił ponadto w ARCE NOEGO, STRÓŻACH PORANKA, ARMII oraz w projektach BUDZY I TRUPIA CZASZKA i u Hoffmanna. Wspomniani wcześniej Olszewski i Goehs także grali w innych kapelach - „Lemmy Demolator” załapał się do projektu TITUS TOMMY GUNN, zaś „Tommy G.” bębnił w KAZIKU NA ŻYWO, KULCIE, WOLF SPIDERZE oraz 2TM2,3. Inny pałker, Daniel Cybusz, grał w łódzkich zespołach ABATHOR i CITIZEN DICK...
Skład: Tomasz Struszczyk – vocal, Wojciech Hoffmann – guitar, Tercjusz – guitar, Bogusz Rutkiewicz – bass, Mario „Bobiś” Bobkowski – drums
Ex-muzycy: Wojciech Sowula – vocal, Piotr Krystek – vocal (†), Grzegorz Kupczyk – vocal, Robert „Litza” Friedrich – guitar/vocal, Marcin Białożyk – guitar, Dominik Jan Maria Jokiel – guitar, Andrzej Łysów – guitar (do 1988)/bass (od 1988), Henryk Tomczak – bass, Piotr Przybylski – bass, Tomasz „Lemmy Demolator” Olszewski – bass, Radosław Kaczmarek – bass, Wojciech Anioła – drums, Przemysław Pahl – drums, Alan Sors – drums, Tomasz Goehs – drums, Daniel Cybusz – drums, Szymon Ziomkowski – drums, Tomasz „Krzyżyk” Krzyżaniak – drums
Dyskografia: [1] W Środku Tej Nocy/Byłem z Tobą Tyle Lat – singiel’1980, [2] Dorosłe Dzieci – lp’1982, [3] Smak Ciszy – lp’1985, [4] Kawaleria Szatana – lp’1986, [5] Ostatni Wojownik – lp’1987, [6] Alive! – live’1988, [7] Last Warrior – lp’1988, [8] Epidemie – lp’1989, [9] Dead End – lp’1990, [10] 1980-1990 – comp’1990, [11] One Way – lp’1992, [12] Titanic Nr II – comp’1992, [13] Dorosłe Dzieci i Inne Ballady – comp’1994, [14] Intro 1982-86 – comp’1998, [15] Remix’92 – comp’2000, [16] Awatar – lp’2001, [17] Tożsamość – lp’2004, [18] The History 1980-2005 – DVD’2006, [19] Identity – lp’2006, [20] Anthology 1980-2008 – box’2008, [21] Akustycznie – live’2009, [23] Strażnik Światła – lp’2009, [23] Piąty Żywioł – lp’2013, [24] The Fifth Element – lp’2014, [25] In the Court of the Lizard – live’2014, [26] In the Court of the Lizard – DVD’2014
- - - - - - - - - - - - -
[1], [11] Tonpress, [2], [13] Polton, [3] Klub Płytowy „Razem”, [4]-[5] Pronit, [6] Polmark, [7] Noise, [8] Polskie Nagrania, [9] Under One Flag, [11] Carnage, [13] DzaDża Rec., [14] Koart, [15] MTJ Agencja Artystyczna, [16]-[18], [19] TBC, [20]-[26] Metal Mind
TURBO + SCREAM MAKER + HIROSHIMA
27 IX 2014 - Kętrzyn, City Club
27 IX 2014 - Kętrzyn, City Club
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz